Als ondernemer moet je regelmatig beslissingen nemen die belangrijk zijn voor de toekomst, beslissingen met betrekking tot situaties die je voor het eerst meemaakt. De beslissing levert een resultaat op dat je op dit moment niet kunt overzien.
Bij dit soort beslissingen is het belangrijk dat je een brede kijk ontwikkelt op de situatie. Wat zijn de mogelijkheden?
Voorkom een beperkte blik in dit soort situaties (‘narrow frame’, uit het boek Decisive van Chip en Dan Heath).
Een goede beslissing nemen is lastig wanneer je een beperkte keuze hebt. Een beperkte keuze heb je wanneer de vraag die voorligt als volgt klinkt: “Moet ik een nieuwe medewerker aannemen of niet?”
Bij dit soort vragen lijkt het alsof er maar twee opties zijn, wel of niet. Doordat je alleen deze twee opties ziet, verlies je andere mogelijkheden uit het oog. Je gedachten zijn volledige geconcentreerd op de twee mogelijkheden.
Het is beter om je denkproces te verbreden dan om je beperkte keuze te onderbouwen.
In een eerdere ontmoeting met vriend en ondernemer Pieter van Osch vroeg ik hem hoe hij betere beslissingen neemt. In de afgelopen tien jaar heb ik hem leren kennen als een goede ondernemer en als iemand die weloverwogen beslissingen neemt.
Hij legde mij een systeem uit waarin hij gebruikmaakt van het proces van Edward de Bono. In de afgelopen weken heb ik geëxperimenteerd met deze werkwijze. Dit systeem geeft een ruimere blik op de keuzes die er zijn, waardoor ik een betere beslissing kan nemen.
Afgelopen vrijdag had ik opnieuw een gesprek met Pieter, voor de podcast. Dit gesprek ging voor een groot deel over zijn nieuwste boek, De betekenisformule. Het gesprek begon ik met de vraag of hij zijn methode voor het nemen van betere beslissingen kon uitleggen.
Dat deed Pieter, en zijn verkorte uitleg vind je hieronder. Naast dat hij de uitleg en de achtergrond gaf van dit systeem, vertelde hij ook over een tweede methode waarmee hij op dit moment experimenteert.
Heb jij de ervaring dat je beslissingen beter kunnen? Geven je beslissingen regelmatig niet het resultaat dat je verwacht? Experimenteer dan eens met deze twee systemen.
Betere beslissingen met de PMIXA-methode
De PMIXA-methode van Pieter is ontstaan op basis van de PMI-methode van Edward de Bono. Zie de onderstaande video vanaf 19:30.
Pieter ontdekte dat hij nog wat miste in de PMI-methode, omdat veel beslissingen nog niet het resultaat gaven dat hij verwachtte. Later voegde hij ook een evaluatiemoment toe, om terug te kunnen kijken naar wat het effect was van bepaalde beslissingen, zodat hij kon leren van zijn beslissingen.
Je staat voor een lastige beslissing. Pak een pen en papier en schrijf op:
- P = PLUS = Wat is er goed aan? Denk aan de plussen van de beslissing.
- M = MIN = Wat is er niet goed aan? Denk aan de minnen van de beslissing.
- I = INTERESTING = Wat komt er allemaal in mij op? Denk bijvoorbeeld aan alternatieven
- X = Expectations = Welke verwachtingen heb ik van een positieve uitkomst van mijn beslissing?
- A = Actions = Welke actie(s) ga ik ondernemen?
- Nadat ik een beslissing heb genomen, zet ik in de agenda een follow-up (bijvoorbeeld 3 of 6 maanden later), om te evalueren wat ik kan leren van de beslissing.
Wil je meer leren over betere beslissingen en anders denken, bekijk dan ook deze meer recente presentatie van Edward de Bono, Re-thinking the Future.
In het boek Tactics: the Art and Science of Success legt De Bono de PMI-methode ook uit.
Beter beslissingen met een dobbelsteen
Het idee om beslissingen te nemen met een dobbelsteen komt uit het boek The Dice Man (Wikipedia).
In de kern werkt het systeem als volgt:
- Je bedenkt 6 antwoorden/mogelijkheden voor jouw uitdaging.
- Je gooit de dobbelsteen en het getal van de dobbelsteen is je keuze.
Het klinkt simplistisch om toeval jouw keuze te laten bepalen, maar het voordeel van deze werkwijze is dat je meer antwoorden gaat bedenken.
De eerste twee of drie mogelijkheden heb je vaak redelijk snel, maar dan moet je nog drie of vier mogelijkheden bedenken. Dit zet aan tot dieper nadenken en tot meer creativiteit in je mogelijkheden.
Om mijn creativiteit te trainen bij het bedenken van andere mogelijkheden heb ik veel geleerd van James Altucher.
Maak iedere dag een lijstje waarin je tien nieuwe ideeën opschrijft. Lees hiervoor bijvoorbeeld het artikel The Ultimate Guide for Becoming an Idea Machine. Door iedere dag zo’n lijstje te maken, word je steeds beter in het bedenken en zien van meer mogelijkheden. De kans dat je daardoor een betere keuze maakt is groot.
Wanneer je een beperkt aantal keuzes hebt (twee, bijvoorbeeld), ben je vooral bezig om jouw eerste gedachte te onderbouwen en word je stelliger. In de twee systemen die ik hierboven genoemd heb, bekijk je de uitdaging van verschillende kanten, om breder te kunnen denken en meer mogelijkheden te zien.
Evaluatiemoment
Pieter vertelt in ons gesprek waarom hij een evaluatiemoment in zijn agenda vastlegt, drie of zes maanden na het moment waarop hij een beslissing neemt.
Je krijgt de ruimte om het effect van de beslissing door te laten werken. Door het evaluatiemoment ga je leren van je beslissingen, je kunt bekijken wat het gevolg was van je beslissing en of je iets anders had verwacht.
Pieter van Osch
Vooral op dit punt kan ik verbeteren. Ik heb ontdekt dat ik met het PMIXA-systeem meer tijd besteed aan beslissingen en mijn uitdaging van meer kanten bekijk.
Vervolgens leg ik mijn beslissing vast en kan ik op een later moment evalueren, zodat ik kan zien of het resultaat beter of slechter is dan ik had verwacht, of misschien juist precies is zoals ik het had verwacht. Door deze evaluatie in te bouwen ga ik leren betere beslissingen te nemen.
Laten we op weg gaan naar betere beslissingen voor ondernemers.
