In het voetbal zie ik het regelmatig: een speler staat op een bepaalde positie ten opzichte van het doel van de tegenstander. Dan kijkt de speler alleen naar de bal, niet naar het doel en niet meer naar de positie van de keeper. Door alleen te kijken naar de bal schiet zij deze perfect richting het doel.
Tijdens trainingen heeft de speler gewoontes ontwikkeld waardoor zij niet meer hoeft na te denken om bewust een beslissing te nemen over hoe de bal precies te schieten. De gewoontes in het brein maken dat zij onbewust alle taken als een proces achter elkaar behandelt en de bal perfect richting het doel schiet.
Wanneer de speler in een niet vaak geoefende situatie uitkomt, zie je bijna letterlijk het denkproces ontstaan. Hoe ga ik deze bal nu schieten? Dan gaat het vaak mis. De tijd die het kost om bewust na te denken over het schot heeft een negatief effect op de kans om te scoren.
Bij penaltyseries zie ik ook vaak dat spelers hier te weinig in geoefend hebben en dus veel te veel gaan nadenken over allerlei zaken die niet van belang zijn.
Dit zie je in allerlei situaties, beroepen en taken. Wil je dat iets goed gebeurt, dan is het belangrijk dat je het heel vaak oefent. Het beste doe je dit in telkens weer dezelfde omgeving en telkens weer op hetzelfde tijdstip.
Zo is het ook een gewoonte geworden dat ik naar mijn sporttraining ga. Ik denk er niet over na. Op dinsdag en donderdag pak ik na het eten mijn tas in, stap ik op de fiets en ga ik naar de training op. De eerste paar keer dacht ik er bewust over na. Ik kende de groep niet, wist niet precies wat er zou gebeuren en welke kleding ik bijvoorbeeld moest aandoen. Na drie jaar is er een ritme ontstaan en gaat het helemaal vanzelf.
Tijdens de hardlooptraining leer ik loopbewegingen aan, waardoor ik ze ik tijdens een wedstrijd als vanzelf gebruik, zonder erover na te denken. Wanneer ik tijdens de wedstrijd moet nadenken over mijn loophouding, snelheid en paslengte, heb ik minder ruimte over om me te concentreren op wat echt belangrijk is, zoals het terrein waar ik loop en de lopers om mij heen.
Tijdens wedstrijden ben ik omgeven met elementen die ik niet gewoon ben. Het terrein ken ik niet goed, ik ken niet iedere bocht en weet niet hoe lang ik op welk stuk moet lopen. De lopers om mij heen ken ik niet. Ik heb geen idee in welk tempo ze normaal lopen. Doordat de belangrijkste elementen gewoontes zijn geworden kan ik mij volledig concentreren op de wedstrijdomgeving. Zelfs de wedstrijdsfeer, de spanning, de drukte en de warming-up voor een wedstrijd worden meer een gewoonte wanneer ik vaker wedstrijden loop.
Dit geldt ook voor het fluiten. Hier is het belangrijk dat ik verschillende situaties veel vaker tegenkom, waardoor ik snel, zonder bewust na te denken, beslissingen kan nemen. Hierdoor heb ik de ruimte om bij onverwachte situaties bewust na te denken. Dit kost ook wat meer tijd.
Ondernemen en gewoonten
Zie je de link tussen de gewoontes in het voetbal en hardlopen en die in het ondernemen? Er zitten veel elementen in je bedrijf die je het best zo vaak doet dat het gewoontes worden. Door de taken die belangrijk zijn voor de voortgang van mijn bedrijf vaak te doen, op dezelfde manier, in dezelfde omgeving en op hetzelfde tijdstip, worden het gewoonten. Hierdoor houd ik ruimte over voor bewuste beslissingen in situaties die niet vaak voorkomen.
Coaching kan je helpen om te laten zien welke ‘slechte’ gewoontes je hebt en wat je beter kunt doen. Coaching met Elisabeth helpt mij bijvoorbeeld om een nieuw ritme te ontwikkelen voor video’s. Door haar feedback leer ik wat ik telkens weer verkeerd doe tijdens het maken van video’s. Zij stimuleert mij om gewoontes te ontwikkelen die betere video’s opleveren.
Wanneer ik daarnaast de video’s zo veel mogelijk op dezelfde locatie, op hetzelfde tijdstip en in dezelfde omstandigheden maak, wordt het maken van een video langzaam maar zeker ook een gewoonte. In het begin is de waardering van de coach de beloning die ik nodig heb om een nieuwe video te maken. Wanneer het eenmaal een gewoonte is, is de beloning niet meer van belang om te beginnen.
Voordat ik zover ben om deze gewoonte te ontwikkelen heb ik eerst bewust een keuze gemaakt om mijn video’s te verbeteren en daarbij hulp in te schakelen.
Wat ik ontwikkel zijn gewoontes die mijn werk als ondernemer steeds eenvoudiger maken zodat er meer ruimte is voor bewuste keuzes omtrent andere zaken. De bewuste keuze om een ‘slechte’ gewoonte te stoppen kost veel meer energie dan de gewoonte doorzetten.
Dat zie ik dus bij de ondernemers met wie ik contact heb: ze zijn zo druk met allerlei taken en werkzaamheden, dat ze geen ruimte hebben om betere, bewuste beslissingen te nemen. Ze hebben tijdens de startup-fase allerlei acties zo vaak gedaan dat het gewoontes zijn geworden. Het is heel lastig om die gewoontes te doorbreken. Soms is dit zo lastig dat de ondernemer niet kan veranderen voordat het te laat is.
Een gewoonte voor de ondernemer om te vervangen door een betere gewoonte, is alles willen oplossen. Tijdens de startup-fase van een bedrijf heb je een klein team met één tot tien medewerkers. Door altijd snel het probleem van klanten op te lossen heb je ervoor gezorgd dat klanten blijven en dat je meer klanten krijgt. Zo ben je begonnen met je bedrijf en dit ben je blijven doen – het probleem van anderen oplossen.
Doordat je dit de afgelopen jaren dagelijks hebt gedaan is het een gewoonte geworden. Wanneer je ergens een signaal oppikt dat er een probleem is, spring jij erin en los je het op. Is er een collega die ziek is, dan neem jij het even over. Is een klant die een vraag stelt waar je collega’s niet snel een antwoord op hebben? Jij lost het op. Het probleem is de trigger voor jou om aan de slag te gaan.
Zo zijn bijna al jouw dagen gevuld met het oplossen van problemen van een ander. Hierdoor houd je geen tijd over om rustig en goed na te denken over zaken die op dit moment nog geen probleem zijn. Bewuste keuzes maken vraagt iets anders van je brein.
Bewuste keuzes voor nieuwe gewoontes
Begin met bewuste keuzes met betrekking tot de dingen die je wel moet doen en de dingen die je juist niet meer moet doen. De ‘slechte’ gewoontes die je hebt als ondernemer zie je zelf nauwelijks, en als je ze wel ziet, merk je dat het maar niet lukt om ze te doorbreken. Schakel daar hulp voor in van iemand die jou de waarheid durft te zeggen.
Doordat je bewuste keuzes hebt gemaakt met betrekking tot de dingen die je juist wel wilt doen, ga je voor die dingen nieuwe gewoontes ontwikkelen. Met behulp van deze nieuwe gewoontes doe je de dingen die belangrijk zijn voor de toekomst van je bedrijf en van jou. Wanneer je dergelijke gewoontes hebt ontwikkeld, heb je ruimte over om goed na te denken over de dingen die niet vaak gebeuren in je bedrijf of bij klanten.
Door meer te leren over gewoontes leer ik tegelijkertijd meer over betere beslissingen.
De komende tijd ga ik meerdere artikelen schrijven over gewoontes. Zeker zolang ik het boek Good Habits, Bad Habits van Wendy Wood lees.
“Het is mogelijk om alles wat je doet te veranderen in een gewoonte, iets waar je niet meer over nadenkt, door het veel te herhalen, op dezelfde manier, in dezelfde omgeving en op hetzelfde moment.”
Zo is mijn ochtendritueel eenvoudig voor mij. Het belangrijkste wat ik te doen heb om mijn ochtendritueel zonder na te denken uit te voeren is op tijd naar bed gaan en gaan slapen.
Wanneer ik om 5.00u opsta begint mijn dag meteen goed. Ik weet dan al dat ik voldoende ruimte heb om mijn vaste proces uit te voeren. Dit betekent dat ik:
- Kort gereageerd heb op berichten op LinkedIn en Twitter.
- Gelezen heb.
- Journaling heb gedaan. De gevoelens die ik ervaar heb uitgeschreven.
- Mijn artikel voor vandaag heb geschreven en gepubliceerd.
- Om 8.45u klaar ben voor mijn korte gesprek met Gwen.
- Om 9.00u klaar ben om te beginnen aan mijn belangrijkste drie acties voor vandaag.
Dit is direct gekoppeld aan de vaste hints die ik gebruik om de gewoontes uit te voeren. Lezen doe ik in de luie stoel. Wanneer ik aan mijn bureau ga zitten start ik meditatieve muziek op en ga ik schrijven, eerst in het journal dan in Google Docs voor het artikel.
Daarna heb ik alle ruimte om bewust bezig te zijn met de acties voor mijn bedrijf en/of mijn klanten.
Zo ben ik nu met intermittent fasting bezig om een nieuw ritme te ontwikkelen voor mijn eetgedrag. De volgende stap is het ‘snoepen’ in de avond als gewoonte veranderen.
