Het boek dat we dit keer bespreken in de boekencast is een bijzonder boek dat laat zien wat Europees organiseren is, waar het vandaan komt en wat de verschillen en de voordelen zijn ten opzichte van het Angelsaksische model. Heeft jouw bedrijf een focus op alle betrokkenen in plaats van alleen op de aandeelhouder, dan doe je het beter. Al doen de marketingverhalen van Amerikaanse auteurs en de media ons anders geloven.
Nieuw Europees organiseren is een boek van Jaap Jan Brouwer en Jaap Peters. Dit is de vierde, herziene druk. Het is helemaal actueel, tot en met voorbeelden rondom corona in de zorg.
Noot: We hebben het boek gratis ontvangen voor de podcast, zonder voorwaarden.
Een opvallend inzicht voor mij is dat het Europees organiseren, of het Rijnlands organiseren, niet tegenover het Angelsaksische model staat. Het communisme staat tegenover het Angelsaksische model: aan de ene kant de staat die alles organiseert en aan de andere kant de markt waaraan alles wordt overgelaten. Het Europese model is de middenweg, het herkennen van de gevaren in de uitersten en dat gebruiken voor een betere combinatie.
Het boek begint met een inleiding van de verschillen tussen het Angelsaksisch en het Europees organiseren. In deze inleiding wordt ook gekeken naar hoe het komt dat we in Nederland zo’n hang hebben naar het Angelsaksische model en hoe diep dit al geworteld is. We zien het terug in de overheid en de geprivatiseerde bedrijven waar eigenlijk geen vrije markt is of de klant beter beschermd moet worden, zoals in de zorg, scholing en energie.
De auteurs hebben twee eenvoudige formules gedefinieerd voor beide systemen:
C3I
- Command
- Communication
- Control
- Information
V3I
- Vakmanschap
- Verbinding
- Vertrouwen
- inspiratie/visie
De verschillen zijn overduidelijk en in het vervolg van het boek laten ze dit zien met het 7S-model.
Bijzonder vind ik dat ze gekozen hebben voor het 7S-model om de verschillen duidelijk te maken. Het 7S-model is een model van Peters en Waterman, adviseurs van McKinsey. Beiden opgeleid door Amerikaanse universiteiten en een Amerikaans adviesbureau.
Dit zijn de elementen in het 7S-model:
- Gedeelde normen en waarden;
- Strategie;
- Vaardigheden;
- Systemen;
- Structuur;
- Stijl;
- Personeel.
Daarnaast hebben ze twee blokken toegevoegd:
- Financiën;
- Externe relaties.
In het 7S-model herken je de harde elementen (strategie, structuur en systemen) en de zachte elementen (personeel, stijl, vaardigheden en cultuur), waarbij de harde elementen meer passen bij het Angelsaksische model en de zachte elementen meer bij het Europees organiseren.
Een opvallend verschil in het element strategie is: de beste zijn versus de grootste zijn. In de Rijnlandse strategie gaat het om de beste zijn met de kwaliteit van je product of dienst en vakmanschap. In de Angelsaksische strategie draait het om de grootste zijn. De marges zijn lager omdat er vooral gelet wordt op de kosten voor een hogere winst voor de aandeelhouder. Daarom heb je een groter bedrijf nodig voor meer resultaat.
ZZP’ers zijn een risico in het Europees organiseren. Ze zullen vooral in hun eigen vakmanschap investeren en wanneer ze doorgaan naar een volgende organisatie, vertrekt daarmee (gedeeltelijk) de kennis en het vakmanschap. De groei van het aantal ZZP’ers in Nederland kun je zien als een groei richting het Angelsaksische: steeds minder verbinding. Bij de eerste tegenslagen zijn dit de mensen waar je snel afscheid van kunt nemen.
De MBA-opleidingen in Nederland zijn een verdere versteviging van het Angelsaksisch denken. De managers die hier zijn en worden opgeleid leren vooral te denken in spreadsheets, ze hebben zelf geen vakmanschap en kennis van het product en de mensen nodig. Deze managers kunnen eenvoudig van bedrijf naar bedrijf springen om zelf te groeien (in inkomen), zonder een verbinding te maken met de mensen en het product. Ik spreek uit ervaring, in 2000 heb ik de executive MBA Windesheim afgerond.
Een ander groot verschil tussen deze twee werelden is dat er in het Europees organiseren meer aandacht is voor de klant, voor de kwaliteit van het product, voor de omgeving en de ontwikkeling van medewerkers. Terwijl in het Angelsaksische denken de focus ligt op de aandeelhouder. Die wil een zo hoog mogelijke winst zien en dit mag ten koste gaan van alles, dit is zelfs in de wet vastgelegd. Met bonussen worden managers verleid tot stappen om meer te bezuinigen voor meer winst. Zo wordt er weinig geld gestoken in de opleiding van mensen en is er geen aandacht voor de omgeving. We verplaatsen de productie naar andere landen en werelddelen als dat een kostenbesparing oplevert. Dat dit ten koste gaat van de omgeving daarginds is niet belangrijk.
Het nieuwe werken is ons nu opgedrongen door de coronasituatie. Plotseling blijkt dat we best op afstand kunnen werken en dat medewerkers te vertrouwen zijn en gewoon aan het werk gaan, ook als er geen manager rondloopt. De rol van de manager in het tegenhouden van dit soort vernieuwing werd voor mij steeds duidelijker door het lezen van dit boek, waarin veel voorbeelden uit de praktijk stonden.
Het boek spreekt me aan en ik ben beter gaan begrijpen waarom sommige zaken lopen zoals ze lopen, zoals in de zorg en grote bedrijven, maar ook dat het zo anders gaat in het mkb . Terwijl er in de politiek sprake is van ongelijke behandeling en er meer voorkeur lijkt voor grote Angelsaksische bedrijven, terwijl het land juist drijft op de innovatie en ontwikkeling van het mkb. Verder heb ik me gerealiseerd dat ik veel meer focus mag hebben op Europese boeken in plaats van Amerikaanse.
Het is een interessant boek dat je laat zien dat we in Europa sterk zijn wanneer we vertrouwen op het Europees organiseren en minder focus hebben op de aandeelhouders. Een sterk Europa is belangrijk om minder afhankelijk te worden van de VS en China. De manier waarop de bedrijven in Europa georganiseerd zijn biedt veel kansen. Historisch gezien is het duidelijk dat we een veel grotere innovatiekracht hebben omdat we zoveel waarde hechten aan vakmanschap en samenwerking.
Lees dit boek.
Voor het mkb is het logisch om zo te werken, maar het heeft mij inzicht gegeven in waar in Nederland verandering nodig is. Waar het Angelsaksisch organiseren de overhand heeft gekregen en waarom het belangrijk is om dit te veranderen. Het zal niet eenvoudig zijn, maar het kan.
Eerdere Boekencastafleveringen die we noemen:
Luister naar deze aflevering
Beluister hier ons gesprek, we hebben het over Nieuw Europees organiseren en de verschillen met het Angelsaksische model. De kleine en grote verschillen tussen deze werelden en de voordelen die je als ondernemer kunt gebruiken in jouw bedrijf.
In ruim een halfuur delen wij dit boek met jou. Een halfuur met kennis die je tot je neemt terwijl je wandelt, loopt of rijdt, bijvoorbeeld.
Leerpunten
Een aantal belangrijke dingen die ik geleerd heb uit dit boek zijn:
- Visie en vertrouwen zijn het beginpunt als je meer over wilt laten aan je medewerkers.
- Vertrouwen krijg je door te investeren in vakmanschap. Je moet je medewerkers continu opleiden en trainen.
- De verbinding met de medewerkers en omgeving in een Europese omgeving is logisch, zeker bij het mkb.
- De innovatiekracht en efficiëntie is groter in Europa dan in de VS, iets om trots op te zijn.
- Het Europees organiseren is een stevig fundament onder een gemeenschappelijk Europa voor meer onafhankelijkheid van de VS en China.
- Het is goed om meer Europese talen te leren en Europese management- en geschiedenisboeken te lezen.
Video van deze aflevering
Bekijk ons gesprek op video https://youtu.be/_vHIA6mza40
In deze aflevering hebben we het over het boek Nieuw Europees organiseren van Jan Jaap Brouwer en Jaap Peters. We noemen onze leerpunten uit het boek en de dingen die we als ondernemer en als Europa kunnen gebruiken voor de toekomst. Tom en ik zijn beiden enthousiast over dit boek en raden je aan om het te lezen, ook als je een mkb-ondernemer bent, om te leren wat van nature je sterke punten zijn en hoe je die gebruikt in een Angelsaksische omgeving.
