Het boek van Kahneman, ‘Ons feilbare denken’ wat je misschien beter kent als ‘Thinking, Fast and Slow’ stond al lang op mijn leeslijst, misschien geldt dit ook voor jou.
Een zeer uitgebreid boek met veel achtergrond en onderzoeken die Kahneman aanhaalt, waardoor je er niet even snel doorheen leest. Wat ik heb gedaan is het in gedeeltes lezen en daar notities van maken.
Dit boek van Kahneman is opgedeeld in 5 delen en 3 blokken
- Twee systemen
- Heuristic en vooroordelen
- Overconfidence
- Choices
- Twee zelven
De 3 blokken:
- Twee systemen; automatische beslissingen en bewust nadenken
- Twee personen; Econ’s en mensen. Economen krijgen steeds meer plekken, gezien vanuit economische regels.
- Twee zelven: belevende en herinnerende
Er staan enorm veel elementen en onderzoeken in het boek die je laten zien waar je sneller fouten maakt in je beslissingen en wat je kunt doen wanneer je dit wilt verbeteren. Dat vind ik fascinerend.
Twee systemen:
Systeem 1 en systeem 2 – het meeste wat je denkt wordt gegenereerd in systeem 1 op basis van impressies, intuïtie, intentie en gevoelens. Wanneer nodig neemt systeem 2 het over en gebruikt de info van systeem 1 meestal als waarheid.
Maar systeem 1 heeft ook vooroordelen waardoor je soms verkeerde keuzes maakt. Het lastige is ook dat systeem 1 dit automatisch doet en dat we het niet in de gaten hebben wanneer het gebeurt. Bij een ander herkennen we het eenvoudig.
Priming is bijvoorbeeld interessant hoe je mensen kunt duwen in een bepaalde richting door hints te geven. Zoals het onderzoek om woorden te laten lezen die we associëren met ouderdom, zonder het woord ouderdom te gebruiken, waardoor mensen daarna voorzichtiger gaan doen en langzamer lopen. Systeem 1 maakt verbindingen en zet je lichaam aan tot ander gedrag.
Of hoe beelden van geld mensen zelfzuchtiger maken, zelfs al is het beeld in de achtergrond.
Herhaling van verhalen maakt het aannemelijker, al is het onzin. Wanneer je het vaker hoort ga je het steeds meer geloven. Mensen die dus in een omgeving leven waar continu onwaarheden worden gedeeld zoals over corona, Bill Gates en meer gaan het als waarheid zien. Zorg voor meer variatie van denkbeelden om je heen zodat je zelf blijft nadenken.
Verlies
Hoe we omgaan met winst en verlies is ook bijzonder. We vinden een verlies veel erger dan een winst. Twee tot drie keer zo erg.
Beslissingen die we nemen zijn vaker gebaseerd om verlies te voorkomen dan iets te winnen. Daar wordt veel gebruik van gemaakt in de marketing. 90% vetvrij klinkt beter dan 10% vet. Verzekeringen zijn er vooral om verlies in de toekomst te voorkomen/verminderen en je daar nu rustig onder te voelen.
Slechte gebeurtenissen
Dit laat dus zien waarom we meer reageren op slecht nieuws dan goed nieuws. Daarom staan de kranten en het nieuws vol met slecht nieuws. Anders raakt het ons veel minder en kijken we niet.
Interessant onderdeel is het onderdeel waarin ze aangetoond hebben dat de basis waarop mensen nu zitten veel effect heeft op beslissingen maar dit in de modellen die er bestonden niet was meegenomen. Wanneer iemand een miljoen heeft dan voelt een verlies van € 10.000 heel anders dan voor iemand die € 10.000 heeft en € 100 kan verliezen.
Twee zelven
We hebben een belevende en een herinnerende zelf. Je belevende zelf maakt het nu mee maar onthoudt niets. Je herinnerende zelf onthoudt de ervaring op basis van verhalen met een sterke voorkeur voor hoogtepunten en het einde.
We maken beslissingen op basis van de herinnerende zelf terwijl deze veel elementen van de gebeurtenis is vergeten.
Inwendig onderzoek dat pijnlijk is, wanneer het einde minder pijnlijk is dan ervaren we dat als prettiger ook al hebben we langer pijn gehad.
Gelukkig en welzijn
Bij ruim € 70.000 (afhankelijk van waar je leeft) is een vermogen waarmee we ons het meest gelukkig voelen. Daaronder maken we ons druk over voldoende geld om te leven. Daarboven worden we wel gelukkiger over het meerdere maar hechten we minder waarde aan de kleine dingen die gelukkig maken.
Optimistisch of overmoedig
Voor ondernemers lees beslist hoofdstuk 24 om te leren over hoe optimistische je van nature bent. Dit helpt je in veel situaties maar kan ook goede beslissingen in de weg zitten. Luister naar de oplossing die Tom voorstelt of gebruik de pre mortem methode die Kahneman beschrijft.
Luister
Beluister hier ons gesprek waarin we door de 3 elementen van het boek lopen met een enkel kritische noot en verschillende voorbeelden die interessant zijn voor ondernemers.
In een ruim half uur delen wij dit boek met jou. Een half uur met kennis die je tot je neemt terwijl je wandelt, loopt of rijd bijvoorbeeld.
Leerpunten
Een aantal belangrijke dingen die ik geleerd heb uit dit boek zijn:
- We denken vaak te snel, meer ruimte nemen voor belangrijke beslissingen levert betere beslissingen op.
- Schakel een advocaat van de duivel in om je ongebreidelde optimisme en geloof in je eigen waarheden te onderzoeken.
- De meeste beslissingen worden automatisch zonder er over na te denken genomen. Het meeste daarvan gaat goed, maar niet alles. Het lastige is dat ons brein in het moment niet kan onderscheiden wat niet goed is.
- Dat we als mens vrij eenvoudig voor de gek gehouden kunnen worden in ons denken. Ons denken is feilbaar.
- Dat er veel onderzoek is en wordt gedaan naar ons denken en je daar veel van kunt leren en betere beslissingen mee kunt nemen, wanneer je er bewust mee aan de slag gaat en maatregelen inbouwt.
Video
Bekijk ons gesprek op video:
Ons feilbare denken (Thinking, Fast and Slow) van Kahneman is een interessant en waardevol boek, het lezen zeker waard. Wanneer je eenvoudig wilt beginnen luister dan deze podcast aflevering en zoek op Kahneman in YouTube en bekijk een aantal van zijn presentaties. Daar leer je al veel.
